هوالخالق
درس پژوهی :
مقدمه :
پژوهش عملی و کاربردی در آموزش و پرورش بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته ، یکی از دغدغه های کارگزاران
درس .و سیاست گذاران آموزشی گسترش پژوهش به ویژه پژوهش مشارکتی در درون مدرسه و کلاس است
پژوهی (LESSON STUDY) در واقع روش پژوهشی مشارکتی معلمان در کلاس درس است که از آن به عنوان
سودمند ترین، کاربردی ترین و مؤثرترین برنامه پرورش حرفه ای معلمان در مدارس ژاپن یاد شده است. (سرکار
( آرانی 62:1378
(Action Research) درس پژوهی و فرآیند پژوهش و فرآیند پژوهش مشارکتی مثل اقدام پژوهی
و ارزیابی فرصت می یابند تا با یکدیگر همکاری، همیاری و مشارکت کنند و مسائل (Do) معلمان در طراحی ، اجرا
درون مدرسه و کلاس را بکاوند ، جوابی بیابند و آنرا در عمل بکار ببندند و در پایان ارزیابی گروهی از عمل آموزشی
یکدیگر داشته باشند . در درس پژوهی و اقدام پژوهی ، معلمان به شیوه کارگروهی تمرین می کنند ، دیدگاه های
خود را تبادل و تعامل می کنند و از یکدیگر می آموزند ، در درس پژوهی بیش از اینکه معلمان مبانی نظری
آموزش و یادگیری را بیاموزند ، مهارت های علمی و کاربردی مربوط به فرآیند یاددهی - یادگیری( آموزش ) ،
ارزیابی روش های تدریس ، خود ارزیابی ، فعالیت های آموزشی را می آموزند . معلمان مباحث روی موضوع مورد
پژوهش را انتخاب کرده و به صورت مشارکتی و در گروه ، طرح پژوهش مربوط به آن را تهیه می نماید . درس
پژوهی مثل اقدام پژوهی به شیوه مشارکتی به ارزیابی دقیق فعالیت های آموزشی انجام شده در ارتباط با موضوع
مورد نظر می پردازد. در این شیوه دانش آموزان را در پژوهش خود سهیم و در واقع در حین عمل پژوهش می
. (62 : کنند. ( سرکار آرانی ، 1378
در درس پژوهی که در مدرسه و کلاس است، بیشتر بر مسائل آموزشی درس و کلاس تمرکز دارند و به
جنبه های جزئی و کاربردی در کلاس تمرکز دارد.
درس پژوهی ( که سرکار آرانی ، آنرا "پژوهش مشارکتی معلمان در کلاس درس" آورده است. ) مثل اقدام پژوهی ،
پژوهش حین عمل است که می تواند تأثیر بسیاری در بهبود کیفیت کاری، آموزش درمدرسه و پرورش حرفه ای
معلمان داشته باشد . در این بخش ابتدا به تفاوت های درس پژوهی و اقدام پژوهی نگاه می کنیم ، بعد، شباهت های
آن ها را می آوریم: